Bolące kolana przy zwyrodnieniach – objawy, leczenie i praktyczny plan działania

Bolące kolana skutecznie utrudniają codzienne życie. Schody stają się wyzwaniem, spacer męczy. Ponadto poranna sztywność trwa coraz dłużej. Te objawy często oznaczają zwyrodnienia stawów kolanowych.

🩺 Czym są zwyrodnienia stawów kolanowych

Zwyrodnienie kolana to uszkodzenie chrząstki stawowej. Chrząstka stopniowo się ściera i traci gładkość. W związku z tym kości zaczynają się o siebie ocierać.

Proces ten nazywamy gonartozą. Dotyczy głównie osób po 50. roku życia. Jednak może wystąpić również u młodszych przy przeciążeniach.

Stan ten prowadzi do bólu i sztywności. Dodatkowo zmniejsza się zakres ruchu w stawie. Dlatego codzienne czynności stają się trudniejsze.

🔍 Główne przyczyny bólów kolan przy zwyrodnieniach

• Wiek powyżej 50 lat zwiększa ryzyko
• Dziedziczna skłonność do zwyrodnienia stawów
• Płeć żeńska (szczególnie po menopauzie)
• Wrodzone wady stawów kolanowych

• Nadwaga i otyłość obciążają stawy
• Urazy kolan z przeszłości
• Intensywny sport przez lata
• Praca wymagająca klęczenia lub przysiadów

• Cukrzyca zaburza odżywienie chrząstki
• Choroby zapalne stawów
• Zaburzenia hormonalne
• Niedobory składników odżywczych

⚠️ Charakterystyczne objawy zwyrodnienia kolan

Objawy wczesne

Ból kolana pojawia się początkowo przy wysiłku. Ustępuje w spoczynku po kilku minutach. Ponadto występuje poranna sztywność do 30 minut.

Czasem słychać trzeszczenie przy ruchach. Jest to tzw. krepitacja. Natomiast zakres ruchu pozostaje jeszcze normalny.

Objawy zaawansowane

Bolące kolana zwyrodnienia w późnym stadium powodują stały ból. Występuje nawet w spoczynku i w nocy. Dodatkowo pojawia się wyraźne ograniczenie ruchów.

Kolano może się blokować w określonych pozycjach. Często występuje też obrzęk stawu. W związku z tym chodzenie staje się bardzo utrudnione.

• Nagły, bardzo silny ból kolana
• Znaczny obrzęk z gorączką
• Niemożność obciążenia nogi
• Zaczerwienienie skóry wokół stawu
• Deformacja kolana

🏥 Diagnostyka zwyrodnienia stawów kolanowych

Badanie kliniczne

Lekarz ocenia zakres ruchów w stawie. Sprawdza stabilność więzadeł kolanowych. Ponadto bada obecność obrzęku i bolesność.

Test chodu ujawnia nieprawidłowości w poruszaniu się. Dodatkowo badane są mięśnie uda. Często są osłabione przy zwyrodnieniach.

Badania obrazowe

Zdjęcie RTG pokazuje zwężenie szpary stawowej. Widoczne są też rozrosty kostne (osteofity). Natomiast MRI wykonuje się przy wątpliwościach diagnostycznych.

USG stawu ocenia obecność płynu stawowego. Ponadto pokazuje stan tkanek miękkich. Dlatego pomaga w różnicowaniu przyczyn bólu.

Badania laboratoryjne

Nie ma specyficznych testów na zwyrodnienia. Jednak badania wykluczają choroby zapalne. Ponadto oceniają ogólny stan zdrowia pacjenta.

💊 Skuteczne leczenie bolących kolan przy zwyrodnieniach

Leczenie niefarmakologiczne

Redukcja masy ciała to podstawa terapii. Każdy kilogram mniej zmniejsza obciążenie stawów. Ponadto regularna aktywność fizyczna jest kluczowa.

Najlepsze są ćwiczenia w wodzie i jazda na rowerze. Wzmacniają mięśnie bez przeciążania stawów. Dodatkowo fizjoterapia poprawia zakres ruchu.

• Maści z NLPZ (diklofenak) – 3-4 razy dziennie
• Żele chłodzące przy ostrym bólu
• Plastry przeciwbólowe na noc

• Paracetamol do 3g dziennie
• Ibuprofen 400mg 2-3 razy dziennie (z posiłkiem)
• Naproksen przy silniejszym bólu

Iniekcje dostawowe

Zastrzyki z kwasu hialuronowego poprawiają smarowanie stawu. Działają przez 3-6 miesięcy. Natomiast iniekcje steroidów szybko zmniejszają ból i obrzęk.

Osocze bogatopłytkowe (PRP) wspomaga regenerację tkanek. Jednak skuteczność jest umiarkowana. Dlatego nie zastępuje podstawowego leczenia.

Zabiegi operacyjne

Artroskopia kolana usuwa uszkodzone fragmenty chrząstki. Pomaga w początkowych stadiach choroby. Ponadto można wyrównać powierzchnie stawowe.

Endoproteza całkowita to rozwiązanie ostateczne. Stosuje się ją przy zaawansowanym zwyrodnieniu. Dodatkowo możliwe są protezy częściowe jednego przedziału.

🛡️ Skuteczna profilaktyka zwyrodnienia kolan

Kontrola masy ciała

Utrzymanie prawidłowej BMI chroni stawy kolanowe. Każdy kilogram nadwagi zwiększa obciążenie czterokrotnie. Dlatego redukcja wagi to najważniejszy element profilaktyki.

• Pływanie i aqua aerobik
• Jazda na rowerze stacjonarnym
• Szybki marsz po płaskim terenie
• Joga i tai chi
• Nordic walking

Prawidłowe obuwie

Buty z dobrą amortyzacją chronią stawy. Należy unikać wysokich obcasów i płaskich butów. Ponadto wkładki ortopedyczne mogą być pomocne.

Obuwie powinno być stabilne i dobrze dopasowane. Dodatkowo podeszwa nie może być zbyt twarda. W związku z tym warto investować w kvalitetne buty sportowe.

Ergonomia w pracy i domu

Unikanie długiego klęczenia i przysiadów. Używanie krzesideł o odpowiedniej wysokości. Ponadto przerwy w pracy przy długim staniu.

👨‍⚕️ Kiedy koniecznie udać się do lekarza

Objawy wymagające pilnej konsultacji

Zgłoś się natychmiast gdy ból kolana jest bardzo silny. Szczególnie jeśli towarzyszy mu gorączka i obrzęk. Dodatkowo pilna pomoc potrzebna przy niemożności chodzenia.

• Ból trwający ponad 6 tygodni
• Postępujące ograniczenie ruchów
• Częste blokowanie stawu
• Znaczne osłabienie mięśni uda

Przygotowanie do wizyty

Zapisz kiedy ból się nasila i co pomaga. Przygotuj listę przyjmowanych leków. Ponadto zanotuj dotychczasowe urazy kolan.

Bolące kolana przy zwyrodnieniach wymagają kompleksowego podejścia. Połączenie redukcji wagi, ćwiczeń i odpowiedniego leczenia przynosi dobre efekty. Dlatego nie zwlekaj z rozpoczęciem terapii. Wczesne działanie znacznie poprawia rokowanie i jakość życia.